Il borgo fantasma (de spookstad) Celleno.
Hebben we op 14 km van Bolsena “la citta che muore” (Civita di Bagnoregio) iets zuidelijker op twintig minuten rijden richting Viterbo ligt het dorpje Celleno en het oude Celleno, Il borgo fantasma.
Civita di Bagnoregio “de stervende stad” staat bij velen op de bucketlist. Het spookdorp Celleno “il borgo fantasma” is duidelijk minder bekend.
Het maakt mij in ieder geval reuze nieuwsgierig deze spookstad en ik besluit mijn rode schoenen aan te doen en op pad te gaan.
Avanti ik ga op weg naar Celleno il borgo fantasma.
Celleno zelf is een onopvallend dorpje maar er moet toch echts iets bijzonder spookachtigs zijn in de buurt. Ik rijd door richting centro storico en zet mijn auto neer bij het klooster San Rocco welke helaas niet te bezichtigen is.
Bordjes bij de ingang van het mooi ogende klooster wijzen erop dat het ‘privato” is. Jammer…., maar waar is il borgo fantasma?
Fata morgana.
Ik besluit de hoofdweg rechts te volgen. Het is ongelooflijk maar de kleine skyline van het il borgo fantasma lijkt werkelijk op de skyline van Civita di Bagnoregio.
Ook hier zie je vanuit de verte een kerktoren in Romaanse stijl het dorpje haar gezicht geven en een steil ommuurd pad/brug omhoog! Echter deze staat niet los zoals in Civita. In het gezellige barretje voor de brug koop ik een flesje aqua frizante. Het is warm en ik ben mijn water vergeten. Het barretje heeft gezellige zitplekjes in de schaduw en geeft een mooi uitzicht op de spookstad.
Waarom il borgo fantasma?
Wanneer ik bezweet aan kom op het oude dorpsplein van de borgo, word ik begroet door een zeer gedreven vrijwilliger van de Pro Loco Celleno. Een Pro Loco is een vrijwilligersorganisatie die in dit geval Celleno promoot.
Hij weet veel te vertellen over de geschiedenis van Celleno en het ontstaan van de naam fantasma.
Maar eerst neemt hij mij mee naar het kleine kerkje San Donato (1000 jaar n Chr.) waarin zich nu een museum bevindt. Hier is van alles te vinden over de geschiedenis van het ontstaan van de grammofoon.
Door een portaal in Romaanse stijl van basaltsteen volg ik de meer dan enthousiaste vrijwilliger naar binnen de San Donato in. Er staan werkelijk waar prachtige oude grammofoons en muziekdoosjes. Het is helemaal feest wanner je zelf aan alle knopen mag zitten en mag draaien om de grammofoons en muziekdoosjes tot leven te wekken. Superleuk en reuze interessant, maar net als de acht oude motoren op het dorpsplein ben ik op zoek de geschiedenis van het spookstadje.
Zowel de oude grammofoons als de motoren zijn een extraatje voor de bezoekers van de borgo.
Wie wil er nu niet op de foto op een oude motor op een oud dorpsplein in Celleno? Ik grijp de kans. Het zijn juweeltjes.
Na vele complimenten van mij voor de vrijwilliger ben ik echt reuze nieuwsgierig naar de geschiedenis van het spookstadje.
1951
We gaan terug naar 1951. Het hooggelegen Celleno werd ontvolkt begin 19 de eeuw. Het was net als in Civita destijds te onveilig om er te wonen.
In 1951 was het dorpje helemaal verlaten.
Wat nu nog overeind staat is de kerktoren en een muur van het oude postkantoor.
Het dorpsplein is nog prachtig toegankelijk net als het kasteel Orsini aan het begin van het dorp.
Met een grote uitkijktoren en omgeven door een diepe gracht. Ondanks het museumpje en de prachtige oude motoren op het marktplein heeft het dorpje iets mysterieus misschien wel “spookachtig”.
Iets naar beneden lopend in de borgo zijn een aantal huizen ingericht als vroeger en verder op het hooggelegen deel worden drie schapen gehouden om de ruïnes schoon te houden van overwoekerd groen.
Op het stukje land vlak bij de schapen hebben vrienden van mij deze zomer (2020) mogen exposeren. Er staan en hangen o.a. werken van Carmine Leta, Regula Zwicky en Fransesco Marzetti.
Enrico Castellani
Heeft Civita de link via San Donatello met Franciscus van Assisi. In Celleno besluit beeldend kunstenaar Enrico Castellani het kasteel van Orsini te herstellen en daar te gaan wonen en werken tot hij in 2017 overleed in Celleno.
Enrico Castellani (geboren op 4 augustus 1930), was een van de meest invloedrijke kunstenaars van Italië. Geassocieerd met de nul beweging, Movimento Arte Nucleare en Azimut.
In de jaren vijftig en zestig droeg hij bij aan de ontwikkeling van de avant-gardekunst in Europa.
Hij is vooral bekend om zijn ‘schilderijen van licht’ die kunst, ruimte en architectuur samenvoegen om de grenzen van de schilderkunst te overstijgen. Zijn originele benadering wordt beschouwd als fundamenteel voor de kunstgeschiedenis van de 20e eeuw, niet alleen in Italië, maar ook op het internationale toneel; In het bijzonder beïnvloedde Castellani Donald Judd die hem zag als de vader van het minimalisme. Castellani exposeerde over de hele wereld zijn werken en vertegenwoordigde o.a. in de jaren 60 Italië tijdens de biënnale van Venetië.
Il borgo fantasma nu.
De laatste jaren worden er veel activiteiten georganiseerd in Celleno.
Graag gaan zij de positieve strijd aan met Civita di Bagnoregio om meer bezoekers te trekken.
Er worden in de zomer verschillende festivals georganiseerd en in de zomer is er een openluchtbioscoop.
Festa delle ciliegie Celleno
Celleno vormt samen met S. Angelo en Roccalvecce de belangrijkste kersenstreek in de Alta Tuscia.
In juni zijn er ieder jaar gedurende 3 dagen ‘festa delle ciliegie’. Met als hoogtepunt een wedstrijd kersenpit spugen.
Wie o wie spuugt zijn of haar pitje het verste?
Ik ga meedoen volgend jaar!