La Festa dei Pugnaloni & della madonna dei fiori
Iedere derde zondag in mei vieren we feest in Aquapendente. Het feest van de Madonna del Fiore en van de Pugnaloni. Volgens Mauro, mijn gastheer vanmiddag een van de oudste folkloristische feest van de Alta Tuscia.
Federico Barbarossa.
We gaan terug in de tijd lacht hij, naar het jaar 1166 na Chr. De inwoners van Aquapendente wisten zich te bevrijden van hun tirannieke overheerser Federico 1 Barbarossa.
Twee boeren waren druk aan het werk op hun land waar een oude uitgedroogde kersenboom stond. De boom weigerde te bloeien sinds Barbarossa aan de macht was gekomen. Plotseling tot grote verbazing van de boeren komt de boom weer tot bloei terwijl zij op het land aan het werk waren.
Het werk werd vergeten en de boeren repten zich naar de stad om iedereen op de hoogte te brengen van dit wonder. De bewoners zagen dit als een gunstig teken van de Madonna. Het werd tijd om zich te verzetten tegen Barbasossa
Nadat het nieuws van de bloeiende kersenboom als een lopend vuurtje was rondgegaan in Aquapendente gingen de bewoners zich verzamelen. Bewapend met Pugnaloni, een lange houten (prik) stok met een ijzeren punt bestormden ze het kasteel van Barbarossa. De Madonna was de bewoners goed gezind en Barbarossa liet zich verdrijven.
Om de overwinning te vieren gingen de inwoners, voornamelijk de boeren met hun Pugnaloni (prikstok) meelopen tijdens de processie van de Madonna dei Fiori. Deze stokken werden op het land gebuikt om de ploeg schoon te maken. Tijdens de processie werden de stokken versierd met takken brem en andere bloeiende bloemen van het land.
De prikstokken werden door de jaren heen vervangen door panelen (2,60 meter breed bij 3,60 meter hoog) waarop mozaïeken worden gemaakt. Zo heeft een religieus feest er een modern tintje bijgekregen en worden het feest van de Madonna dei Fiori en de Pugnaloni samen gevierd.
Notte Bianca; open ateliers en pizza.
De zaterdagavond voor het feest , de notte bianca eigenlijk het mooiste deel van het hele gebeuren vindt Mauro. Iedere buurt gaat de hele nacht aan het werk aan zijn Pugnaloni. Voordat het zo ver is hebben de jongeren uit 15 buurten al wekenlang bloemen, zaadjes en bladeren in de natuur gezocht en geplukt, om te verwerken in de mozaïeken en zijn de schetsen gemaakt.
Het is een bijzondere ervaring om de open ateliers te bezoeken waar vol passie gewerkt wordt om de mooiste Pugnaloni te maken. Extra gezellig is het piazza Garibaldi waar tot de vroege ochtend pizza wordt voor alle deelnemers en bezoekers worden gebakken een echte aanrader gaat Mauro verder.
Wanneer de mozaïeken de volgden dag klaar zijn worden de Pugnaloni tentoongesteld op verschillende plekken in Aquapendente en een jury van experts komt kijken naar de originaliteit, artistieke waarde en kwaliteit van het mozaïek. Het terugkerende thema ieder jaar is overwinning en vrijheid. In de namiddag worden ze geëxposeerd op het centrale plein het Piazza Girolamo Fabrizio. Hier kan iedereen de Pugnaloni bezichtigen.
Het is meteen duidelijk dat het een speciale dag is aldus Mauro: de Pugnaloni staan opgesteld en de omliggende gebouwen zijn allemaal versierd met onze vlaggen van de 15 buurten. Deze 15 buurten gaan strijden om de prijs wie de mooiste Pugnaloni maakt. Ondertussen is het feest in de stad een prachtige Middeleeuwse optocht doorkruist het plein met vlaggenzwaaiers en vaandeldragers lopend op het ritme van trompetten en trommels.
Aan het einde van de middag wanneer de winnaar bekend is gaan we gezamenlijk de Madonna del Fiore terugbrengen naar haar kathedraal. Geen boeren meer met hun prikstokken maar 15 buurten met 15 Pugnaloni begeleidden de madonna naar de kathedraal Santo Sepolcro. Hier blijven de 15 Pugnaloni kunstwerken een jaar langs staan om bezocht te kunnen worden.
Het jaar erop halen de buurten hun gemaakte Pugnaloni uit de kerk op en vernietigen deze om vervolgens een nieuwe te maken voor het bijzondere festival.