Het Parool “achter het fornuis met een top chef”

Het Parool

Achter het-fornuis met een topchef en een drankje met kerst streamen we massaal de michelinsterren van de hemel. Inspiratie nodig voor het kerstdiner? Laat maar dicht, dat kookboek. Steeds meer thuiskoks zoeken hun heil in online kookworkshops en culinaire streamingdiensten. ‘Zo kicken om op driehonderd schermpjes tegelijk dezelfde appelmisu te zien.’

De uienmartini van Ron Blaauw. De kreeft met appelcurry van Soenil Bahadoer. Of toch een cappuccino van witlof met roquefort en gebrande hazelnoot, Jacob Jan Boerma’s eigentijdse interpretatie van het klassieke trio witlof-ham-kaas. Wie in de aanloop naar de feestdagen verlegen zit om culinaire inspiratie, wordt op Cheflix.com op zijn wenken bediend door de meest gelauwerde chefs van ons land. Van amuse tot dessert: in gelikte video’s vol sfeervol sudderende stoofpannen loodsen sterrenkoks de kijker stap voor stap door hun eigen recepten en kooktechnieken.

“Ik dacht al langer na over het opstarten van een culinaire streamingdienst à la Netflix,” vertelt Cheflixoprichter Jeroen van den Brink. “Toen de Nationale Restaurant Week, die ik organiseer, vorig jaar tot twee maal toe op de schop moest vanwege een lockdown, heb ik vijf van de beste chefs van Nederland gebeld met de vraag of ze wat masterclasses met me wilden opnemen. Zij zaten ook thuis, dus binnen een uur waren ze allemaal aan boord. Het idee was om duizend abonnees binnen te slepen, zodat we er misschien allemaal een beetje geld aan zouden overhouden. En als de coronamaatregelen versoepeld zouden worden, konden we de stekker er snel weer uittrekken.”

Bladgoud en kaviaarparels

Het zou anders lopen. Toen Cheflix in januari van dit jaar met stille trom online ging, waren de beoogde duizend abonnees al binnen de eerste week een feit. Niet veel later werd de avondklok ingevoerd, waarop volgens Van den Brink zelfs dagelijks duizend nieuwe gebruikers voor 2,99 euro per maand toegang kregen tot het groeiende videoaanbod.

“De deelnemende chefs belden me in paniek of ik alsjeblieft Instagram kon stopzetten,” vertelt hij lachend. “Normaal werden ze in een weekend hoogstens een handvol keren benaderd op sociale media. Nu bleef hun telefoon voortdurend afgaan.”

Hoewel Van den Brink aanvankelijk verbaasd was over de stormachtige opmars van zijn kookkanaal, durft hij de succesformule inmiddels wel te ontleden. “We maken geen YouTubefilmpjes, maar professionele video’s met bioscoopkwaliteit. Tegelijkertijd verwachten we van de chefs dat ze recepten ontwikkelen die voor iedereen, in elke keuken na te maken zijn. Alle ingrediënten moeten dus verkrijgbaar zijn bij de lokale supermarkt of delicatessenwinkel. Aan bladgoud en kaviaarparels doen we niet.”

De koks worden bovendien gefilmd in hun eigen huis, in hun alledaagse kloffie, zonder industriële mixers of peperdure sous-videkokers binnen handbereik. “Als kijker krijg je zo echt het gevoel dat je in je eigen keuken met een Michelinsterrenchef achter de pitten staat.”

Kookquizzen

De populariteit van Cheflix staat niet op zichzelf. Menig beroepskok neemt sinds het begin van de coronapandemie achter de camera plaats om kooktips op sociale media te delen – #foodtok – of volledige cursussen de wereld in te slingeren. Vaak gaat het om eenrichtingsverkeer: opgenomen video’s of livestreams zonder interactie. Maar er zijn ook online kookworkshops waarbij je als deelnemer eveneens je webcam aanzet, en live kunt inbreken met vragen aan de chef.

Zo ook bij De Kookfabriek, een kookschool met zes vestigingen door Nederland, die onder de noemer St(r)eaming Chefs al anderhalf jaar workshops verzorgt door middel van online programma’s als Teams en Zoom.

“In het begin was het wel even zoeken naar de juiste sfeer,” geeft manager Marco van der Wel toe. “Veel mensen zijn bijvoorbeeld gewend om tijdens het videovergaderen hun microfoon uit te zetten. Wij roepen deelnemers juist op om vrolijk te blijven kletsen en eerst even wat lekkers voor zichzelf in te schenken. Inmiddels organiseren we ook kookquizzen en -wedstrijdjes. Een workshop gaat niet alleen om het eindresultaat dat je op tafel zet. De beleving onderweg is ook belangrijk.”

Schakelen met voetpedalen

Voor Pierre Wind zit de uitdaging tijdens zijn workshops ‘digikoken’ in een andere hoek. “Natuurlijk zou je als chef simpelweg achter je laptop kunnen gaan zitten, maar ik wil het professioneler aanpakken. Toen de eerste lockdown begon heb ik dus meteen allerlei apparatuur gekocht. Je zou me eens bezig moeten zien tijdens zo’n workshop: ik heb voetpedalen om tussen meerdere camera’s te schakelen en allerlei afstandbedieninkjes die ik uit beeld moet zien te houden. En dan heb ik tijdens het koken ook nog eens continu de angst in mijn achterhoofd dat de internetverbinding eruit kan knallen.”

Dat hij niet kan meeproeven uit de pannen van zijn langeafstandsgasten, is volgende Wind geen groot gemis. Om te zorgen dat elke deelnemer de juiste producten gebruikt, kunnen er vooraf ingrediëntenboxen worden opgestuurd. Van der Wel biedt dezelfde optie aan. “Bovendien kunnen we op afstand ook prima omschrijven hoe de smaak of het mondgevoel zou moeten zijn,” benadrukt hij.

Maar wordt koken niet een heel kille bedoening met een computerscherm ertussen? “Integendeel,” vindt Wind. “Het is misschien nog wel persoonlijker dan op locatie. Vanachter de computer komen mensen met veel meer feedback, zowel tijdens als na de cursus. En als het misgaat, hangen ze hun camera boven de pan en kijk ik als het ware mee over de schouder.”

Online workshops zijn bovendien laagdrempeliger, denkt Van der Wel. “In hun eigen keuken zijn mensen toch wat losser, waardoor het koken ze beter afgaat. Je ziet het ook aan het publiek: niet alleen bedrijven melden zich aan, maar ook studentenhuizen en vriendengroepen.”

De kok van Buckingham Palace

Beide chefs zijn dan ook vastberaden om hun online workshops in post-coronatijden te blijven aanbieden. Wind: “Ik geloof echt dat het een blijvertje is. Natuurlijk zullen sommige chefs er na corona weer snel mee ophouden. Maar ik niet. Het is zo ongelofelijk kicken om op driehonderd schermpjes tegelijk dezelfde appelmisu te zien.”

Ook Jeroen van den Brink heeft grootse toekomstplannen met zijn Cheflix. De internationale website is inmiddels live. En ook qua deelnemende chefs staat het vizier niet meer alleen op Nederland; de eerste masterclasses in Parijs en Kopenhagen zijn al opgenomen.

Van den Brink: “Niet al onze chefs hebben Michelinsterren, maar ze zijn wel allemaal een autoriteit. De kok van Buckingham Palace, die elke dag voor de queen kookt, heeft ook recht van spreken. Ik ben zelfs bezig met de speechschrijver van Barack Obama, zodat abonnees straks kunnen leren hoe ze bij het kerstdiner ook nog eens de allerbeste toespraak houden. Gewoon vanuit hun eigen keuken.”